|
DEMOKRASI DAN PILIHAN RAYA
|
|
|
Pilihan raya
|
Sistem demokrasi berparlimen mengadakan proses pilihan raya yang
memberi kuasa kepada parti politik yang menang bilangan kerusi terbanyak
dalam pilihan raya umum untuk memerintah negara
|
|
Tujuan pilihan raya
|
Memilih wakil rakyat di Parlimen untuk memerintah negara
Memilih wakil rakyat di DUN untuk memerintah negeri
|
|
Tempoh pilihan raya
|
Diadakan setiap 5 tahun
Diadakan sebelum 5 tahun tamat apabila YDPA membubarkan Parlimen atas
cadangan PM
|
|
Sejarah pilihan raya
|
Kawasan pilihan raya berubah dari masa ke masa disebabkan pertambahan
penduduk
Pilihan raya pertama pada tahun 1951 untuk Majlis Perandaran Pulau
Pinang
1952- pilihan raya Majlis Perbandaran Kuala Lumpur, Perikatan menang
9/12 kerusi
Pilihan raya umum pertama pada 1955,Perikatan menang 51/52 kerusi.Isu
yang digunakan ialah kemerdekaan dan perpaduan kaum
Pilihan raya 1959 dan 1969-isunya ialah perkauman
Pilihan raya 1964 dan 1974-isunya ialah kestabilan politik
|
|
Faktor yang menentukan
kemenangan
|
Ketokohan calon
Kekuatan parti politik
Dasar parti
Kerajaan yang memerintah
Sikap pengundi
|
|
SURUHANJAYA PILIHAN RAYA(SPR)
|
|
|
Tujuan SPR
|
Memelihara, menyelia dan mengekalkan proses demokrasi negara melalui
pilihan raya yang adil
Memastikan rakyat dapat memilih wakil mereka melalui pengundian
|
|
Peranan SPR
|
Mendaftar pemilih sepanjang tahun
Menyemak daftar nama pemilih sepanjang tahun
Mengadakan pilihan raya kecil kerana ada kekosongan kerusi
Mengkaji semula bahagian pilihan raya
Menyempadankan semula bahagian pilihan raya sekurang-kurangnya dalam
tempoh 8 tahun dan maksimumnya 10 tahun
Mendaftar calon-calon yang bertanding
Memastikan calon memenuhi kelayakan yang ditetapkan
Menerima dan menyelidik rayuan tentang keputusan pilihan raya untuk
memastikan kelancaran perjalanan pilihan raya
|
|
Keanggotaan SPR
|
Ahli SPR dilantik oleh YDPA selepas berunding dengan Majlis Raja-Raja
Anggotanya ialah Pengerusi,Timbalan Pengerusi,5 orang lain
|
|
Urus setia SPR
|
Pusat pentadbiran SPR
Melaksanakan semua fungsi,dasar dan keputusan SPR
|
|
Ahli Urusetia SPR
|
Seorang setiausaha sebagai ketua pentadbir
Pegawai pilihan raya negeri yang menjadi ketua pejabat pilihan raya
negeri
Kakitangan urus setia
|
|
Syarat jadi ahli SPR
|
Umur < daripada 65 tahun
Tidak muflis
Tidak pegang jawatan bergaji yang lain
Bukan ahli parti politik
Bukan wakil Parlimen
Bukan ahli DUN
|
|
ELEMEN
PENTING PILIHAN RAYA
|
|
|
Peraturan pilihan raya
|
Parti politik yang memperoleh undi majoriti di Parlimen atau DUN akan
membentuk kerajaan
Undang-undang dan peraturan berkaitan urusan pilihan raya telah
diwujudkan untuk memastikan pelaksanaan dan perjalanan pilihan raya yang baik
dan lancar
|
|
Pengundi
|
Membuang 2 kertas undi (parlimen dan DUN) kecuali Wilayah Persekutuan
|
|
Kelayakan jadi pengundi
|
Warganegara Malaysia
Umur > 25 tahun
Telah berdaftar dengan SPR dalam daftar pemilih
Bermastautin di bahagian pilihan raya
Tidak hilang kelayakan
|
|
Undi pos
|
Bermastautin di luar kawasan pilihan raya
|
|
Sebab-sebab undi pos
|
Anggota perkhidmatan awam (isteri & suami) yang bertugas di luar
negara
Pegawai SPR yang bertugas pada hari pengundian
Anggota polis (ditetapkan oleh undang-undang)
Pegawai tentera yang bertugas di belantara
Pelajar-pelajar (suami-isteri) yang belajar di luar negara semasa
pilihan raya
|
|
Calon pilihan raya
|
|
|
Syarat jadi calon pilihan raya
|
Warganegara Malaysia
Umur > 21 tahun
Akal fikirannya sempurna
Tidak muflis
Tidak pernah dipenjarakan > 12 bulan
Tidak pernah didenda RM2000 ke atas
Tiada kerakyatan asing
Bermastautin di negeri tempat dia bertanding untuk kerusi DUN
Tidak boleh pegang jawatan berpendapatan seperti kakitangan awam dll
Mengemukakan penyata perbelanjaan dalam tempoh 31 hari selepas
keputusan pilihan raya diwartakan
|
|
Bahagian pilihan raya
|
Penentuan bahagian pilihan raya berpandukan undang-undang
Penentuan bahagian pilihan raya bergantung pada jumlah penduduk dan
keluasan kawasan berkenaan
Persempadan semula bahagian pilihan raya dalam tempoh 8 tahun (min)
dan 10 tahun (max)
|
|
Tempoh pelaksanaan pilihan
raya
|
Diadakan dalam tempoh 60 hari selepas pembubaran Parlimen dan DUN di
Semenjung dan 90 hari di Sabah-Sarawak
Pilihanraya kecil diadakan dalam tempoh 60 hari
|
|
Sebab pilihan raya kecil
/kekosongan luar jangka
|
Kematian
Peletakan jawatan
Pelucutan keahlian
|
|
Pilihan raya kecil kerana
kekosongan luar jangka
|
Tidak perlu diadakan jika berlaku dua tahun sebelum tamatnya tempoh
DUN
|
|
PERJALANAN
PILIHAN RAYA
|
|
|
Sebelum hari pengundian
|
Notis pemberitahuan
pendaftaran nama pemilih akan diwartakan oleh SPR
Pendaftaran nama oleh pengundi baharu
Pendaftaran kepada Pegawai Pendaftar jika pengundi lama ingin
berpindah ke kawasan pilihan raya lain
Semakan semula daftar pengundi untuk kemaskini butir pengundi dan
tempat pilihan raya
Parlimen dibubarkan oleh YDPA
DUN dibubarkan oleh Sultan/YDP Negeri
SPR keluarkan writ pilihan raya
Notis disiarkan dalam Warta Kerajaan yang mengandungi keterangan hari
penamaan calon dan hari pengundian
Hari penamaan calon ditetapkan dari pukul 9 pagi hingga 10 pagi di
pusat penamaan seperti majlis perbandaran,dewan serbaguna,sekolah,balai raya
dan stadium
Tempoh bantahan dalam masa 1 jam sebelum pegawai pengurus pilihan
raya umumkan calon yang bertanding
Antara jam 11.00 hingga 12.30 kertas penamaan calon dipamerkan
Wang Deposit RM10,000 untuk Parlimen dan RM5000 untuk DUN duntuk
calon yang bertanding
Wang deposit tidak dikembalikan jika calon tidak dapat > 1/8
jumlah undi yang diperoleh oleh calon lain
|
|
Semasa hari pengundian
|
Masa mengundi dari 8 pagi hingga 5 petang
Tempat mengundi diketuai oleh ketua tempat mengundi dan dibantu oleh
kerani pengundian
Mereka yang dibenarkan berada di tempat mengundi ialah pemilih,ahli
SPR,pegawai SPR,ketua tempat mengundi,kerani pengundian,calon dan wakil
calon,ejen tempat mengundi,ejen mengira undi,individu yang mendapat kebenaran
SPR
|
|
Pengiraan undi
|
Individu yang dibenarkan berada ditempat mengira undi ialah ahli
SPR,pegawai SPR,kerani mengira undi,calon,wakil calon,ejen mengira undi.
Keputusan diumumkan oleh Pegawai Pengurus SPR
|
|
Bantahan Keputusan undi
|
Boleh dipertikaikan di Mahkamah Tinggi dalam masa 21 hari selepas
pengumuman keputusan pilihan raya
|
|
Sebab-sebab bantahan
|
Berlaku penyogokan
Perbuatan menyalahi undang-undang
Tidak mematuhi undang-undang dan peraturan pilihan raya
Calon atau ejen calon hilang kelayakan
Berlaku penipuan atau ugutan
|